«Επανασύνδεση Ανήλικων Ρομ με την Υποχρεωτική Εκπαίδευση»: Προσεγγίζοντας δυναμικά τον κοινωνικό αποκλεισμό των Ρομά

Σε μια διαμορφωμένη με ανταγωνιστικούς όρους κοινωνία, που συνεχώς εξελίσσεται τεχνολογικά, ποιος μπορεί να οραματιστεί ένα ελπιδοφόρο μέλλον για τους Ρομά, όταν στο μεγαλύτερο ποσοστό τους είναι αγράμματοι;
Όταν οι τέχνες και τα παραδοσιακά τους επαγγέλματα δεν έχουν πλέον λόγο εξάσκησης;
Είναι ευρέως γνωστή η προβληματική σχέση των νεαρών Ρομ με την υποχρεωτική εκπαίδευση, όχι μονάχα στον Ελληνικό χώρο, αλλά σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Η αποχή των Ρομά από το σχολείο ή η ελλιπής εκπαίδευσή τους, καθώς και η περιορισμένη δυνατότητά τους να παρακολουθήσουν τις τεχνολογικές εξελίξεις τούς οδηγούν αναπόφευκτα στην επαγγελματική αδράνεια, το οικονομικό αδιέξοδο, τις συνθήκες ανέχειας και εξαθλίωσης. Οι νεαροί Ρομά κατά παράδοση απέχουν από το εκπαιδευτικό σύστημα με την ανοχή ή και με την προτροπή των γονιών τους. Σήμερα που το σχολείο εκχωρεί ένα μεγάλο μέρος των ευθυνών του στην οικογένεια, είναι σαφές ότι οι Τσιγγάνοι μαθητές βρίσκονται σε πολύ δύσκολη θέση, δεδομένου ότι οι
οικογένειές τους δεν μπορούν να τους στηρίξουν και να ενισχύσουν την εκπαίδευσή τους στο σπίτι. Οι Ρομά στην πλειοψηφία τους αγνοούν ή δεν κατανοούν την αναγκαιότητα για μόρφωση, γι'
αυτό και θεωρούν ότι η σχέση τους με το σχολείο είναι θέμα επιλογής τους. Σε αυτό συνάδει και ο
τρόπος με τον οποίο αναγκάζονται να επιβιώνουν οι Ρομά, ο οποίος είναι άκρως ανταγωνιστικός προς το σχολείο. Η σχολική φοίτηση των Ρομά είναι εξαιρετικά ευάλωτη σε εξωτερικούς παράγοντες, όπως η έλλειψη κατάλληλης και μόνιμης στέγης, τα οικονομικά προβλήματα που οδηγούν στην παιδική εργασία, η απόσταση από το σχολείο και κυρίως οι ρατσιστικές πρακτικές εις βάρος όσων επιχειρούν
να εκπαιδευτούν. Δεν είναι λίγες οι απόπειρες αποκλεισμού των τσιγγανοπαίδων από τα σχολεία με κινητοποίηση της κοινωνίας, γονιών, μαθητών και δασκάλων. Συχνά πολλά παιδιά Ρομά μιας περιοχής εξαναγκάζονται να διασκορπίζονται σε πολλά σχολεία για να αποφευχθεί η «υποβάθμιση» ενός σχολείου λόγω «υπερβολικής συγκέντρωσης» μαθητών Ρομά σε αυτό.
Ο μεγαλύτερος και σοβαρότερος αποκλεισμός γίνεται μέσα στη τάξη. Τα παιδιά Ρομά ανταποκρίνονται καλά όταν η εκπαιδευτική διαδικασία λαμβάνει υπ΄όψιν τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες των μαθητών (π.χ. ότι δεν έχουν μητρική γλώσσα την ελληνική). Αυτό όμως δεν γίνεται τις περισσότερες φορές. Τα παιδιά Ρομά αντιμετωπίζονται από μαθητές και δασκάλους ως ενοχλητικοί παρίες που καθυστερούν την υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος και υποβαθμίζουν την εικόνα του σχολείου. Μέσα σε αυτές τις κάκιστες συνθήκες τα παιδιά Ρομά είναι φυσικό να νιώθουν ανεπιθύμητα, να απογοητεύονται και να εγκαταλείπουν το σχολείο.

Μάθε (Ρομά) παιδί μου γράμματα…

Έχοντας την εμπειρία του κοινωνικού αποκλεισμού και τη γνώση των παραμέτρων που εγκλωβίζουν ανθρώπους και ομάδες στο φαύλο κύκλο του, η ΚΛΙΜΑΚΑ προσεγγίζει από ετών το θέμα του αναλφαβητισμού των Ρομά μέσα από τη δράση του Κέντρου Ημέρας Ζεφυρίου – Μενιδίου για τους ‘Ελληνες Ρομ. Προσεγγίζοντας πολύπλευρα τον κοινωνικό αποκλεισμό των Ρομά , στο πλαίσιο της διαπολιτισμικής θεώρησης της ψυχικής υγείας, το Κέντρο Ημέρας συμπεριέλαβε στις δραστηριότητές
του τη λειτουργία προγράμματος αλφαβητισμού για ενήλικες καθώς και τη λειτουργία προγράμματος ενισχυτικής διδασκαλίας για παιδιά.
Η δράση αυτή ενισχύθηκε τους τελευταίους μήνες με ένα νέο πρόγραμμα «Επανασύνδεση Ανήλικων Ρομ με την Υποχρεωτική Εκπαίδευση» το οποίο υλοποιείται στο πλαίσιο του Προγράμματος «Δράσεις ενίσχυσης της απασχόλησης με την ενεργό συμμετοχή των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων» Β΄ Κύκλος του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας . Το Πρόγραμμα το οποίο περιλαμβάνει τη λειτουργία υπηρεσίας για την επανασύνδεση των Ρομ με το σχολείο και παρακολούθηση της φοίτησής τους, καθώς και δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, απευθύνεται στους ανήλικους Ρομ που φοιτούν πλημμελώς στο σχολείο και είναι λειτουργικά αναλφάβητοι, καθώς και στις οικογένειές τους. Επιπλέον οι δράσεις απευθύνονται σε άτομα και
φορείς της κοινότητας, όπως οι εκπαιδευτικοί, οι αστυνομικές αρχές, οι κοινωνικές υπηρεσίες, οι σύλλογοι Ρομά κ.λπ., προκειμένου να στηρίξουν την προσπάθεια για την επανασύνδεση των Ρομ με το σχολείο. Στην υλοποίηση του Προγράμματος συμμετέχουν, με εργασιακή σχέση, δύο Ρομά, πρώην μακροχρόνιοι άνεργοι, ως ειδικοί διαμεσολαβητές στην κοινότητά τους.
Το πρόγραμμα συνεχίζεται με επιτυχία έχοντας αρωγούς τόσο την αναγνώρισή του όσο και την στήριξή του από την κοινότητα, καθώς και από τον ΟΤΑ του Δήμου Ζεφυρίου.
Η αντιμετώπιση του αναλφαβητισμού των Ρομά είναι και πρέπει να είναι βασικός στόχος σε κάθε προσπάθεια για την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των Ρομά και για την ισότιμη ενσωμάτωσή τους
στο κοινωνικό σύνολο.
Η ΚΛΙΜΑΚΑ, πιστεύοντας ότι η εκπαίδευση και εν γένει η παιδεία είναι θεμέλιος λίθος για την αρμονική συμβίωση όλων των ανθρώπων, οραματίζεται σχολεία που να χωρούν όλα τα παιδιά. Ίσως από διαφορετικούς κόσμους, αλλά με την ίδια ανάγκη και την ίδια δίψα για μάθηση.
Στο πλαίσιο των δράσεων του Προγράμματος σχεδιάστηκε ενημερωτικό φυλλάδιο με τον τίτλο
«Τα παιδιά από το Ζεφύρι γράφουν στους γονείς τους». Στο φυλλάδιο δημοσιεύονται αυθεντικές επιστολές νεαρών Ρομά οι οποίοι εκφράζουν στους γονείς τους το παράπονό ότι δεν τους αφήνουν να πάνε στο σχολείο αλλά και την επιθυμία τους να μορφωθούν όπως και όλα τα άλλα παιδιά.

Για περισσότερες πληροφορίες:
ΚΛΙΜΑΚΑ
ΚΕΝΤΡΟ ΗΜΕΡΑΣ ΖΕΦΥΡΙΟΥ – ΜΕΝΙΔΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΡΟΜ
ΕΘ. ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 50 Τ.Κ. 13451
ΤΗΛ ‐ fax: 210 2486170
e‐mail: zefyri@klimaka.org.gr
www.klimaka.org.gr
«ΕΠΑΝΑΣΥΝΔΕΣΗ ΑΝΗΛΙΚΩΝ ΡΟΜ ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ»
Η Ενέργεια ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΣΧΕΔΙΩΝ ΔΡΑΣΗΣ ΑΠΟ ΜΗ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ
Εντάσσεται στο Ε.Π. (Απασχόληση & Επαγγελματική Κατάρτιση)
του Υπουργείου Απασχόλησης & Κοινωνικής Προστασίας
Η Ενέργεια συγχρηματοδοτείται κατά 75% από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο